Den Haag mag op liefde wethouder Parbhudayal rekenen: 'Zorgen is een warmere manier van leven’
Kavita Parbhudayal blinkt uit in cijfers, maar is nu als wethouder zorg gefocust op mensen. Zelf heeft ze weinig tijd voor een nieuwe liefde. De stad Den Haag mag op haar liefde rekenen.
Kavita Parbhudayal (44) was vorig jaar tussen Koningsdag en 25 mei zoek. Van de ene op de andere dag spoorloos verdwenen uit het stadhuis, waar ze als directeur financiën de hoogste ambtelijke baas over de miljarden was. Weg, zoek, terwijl ze vanuit haar functie een stoel aan de onderhandelingstafel voor de nieuwe coalitie had. Iedereen die haar kende wist dat Parbhudayal die belangrijke rol niet zomaar uit handen zou geven. ,,Er is gevraagd of ik dood zou gaan”, zegt Parbhudayal nu lachend terugkijkend op die bizarre periode van geheimzinnigheid. Maar ze moest uit beeld. Ze was gevraagd om wethouder te worden. Dan kun je als topambtenaar niet mee onderhandelen.
De strateeg achter haar ‘verdwijning’ was VVD-wethouder Boudewijn Revis. Hij ontdekte haar als collega in een nieuw college waarin hij zelf ook weer zou zitten. Revis kende Parbhudayal als schatbewaarder van het gemeentelijk kapitaal en de manier waarop zij dat deed. Hij wist ook dat ze zijn politieke bloedgroep had, ook al speelde politiek volgens Parbhudayal geen rol als directeur financiën.
Zo verlegde Parbhudayal abrupt haar focus van cijfers naar mensen. Haar werkplek in het stadhuis ligt nu vijf verdiepingen hoger dan die waarop ze jarenlang werkte. Met haar ontspannen uitstraling weet ze er meteen een huiskamersfeertje te creëren. Alsof je bij haar thuis op de bank de dingen van de dag doorneemt. Maar we spreken de wethouder met de zware portefeuille zorg – goed voor een budget van 445 miljoen euro wat twintig procent is van het totale budget van Den Haag – toch echt in haar werkkamer in het Haagse stadhuis. Als gebouw geen toonbeeld van knusheid. ‘Knus’ zou trouwens een te tuttig stempel zijn voor de nuchtere, zelfbewuste, maar ook warme persoonlijkheid van Parbhudayal.
Ze praat concreet, zonder bestuurdersjargon en zonder lange uitweidingen. Weet precies wat ze wel en niet kwijt wil, is ambitieus en perfectionistisch. ,,Als ik iets in mijn hoofd heb, wil ik het ook echt bereiken, strepen halen en mijlpalen slaan. Daar ga ik echt heel ver in. Maar ik ben óók realist.” Parbhudayal is vrouwelijk en stoer: ze bedwong de Mount Everest tot 5200 meter. En ze blijkt openhartiger over haar familiegeschiedenis en privéleven dan verwacht.
U heeft uw ouders in huis genomen?
,,Ik hou van mensen om me heen. Dat is ook de reden dat ik, toen ik het huis had gekocht waarin ik nu woon, mijn ouders een jaar later heb gevraagd bij me te komen wonen. Ze hebben nog geen verzorging nodig, maar ik dacht toen al: als mijn pa en ma ouder worden ga ik voor ze zorgen. Ze hadden een koopappartementje in Rotterdam. We zijn nu buren. Dat is heel leuk. Het is echt heel leuk.”
Uw ouders zijn uw buren?
,,Het pand dat ik kocht heeft twee verdiepingen. Mijn ouders wonen beneden met de tuin en ik woon boven. Ik hoef nog helemaal niet voor ze te zorgen. Zij zorgen goed voor mij, haha.”
Heeft u een partner die daarover mee mocht beslissen?
,,Ik ben gescheiden, jaren daarvoor al. Ik heb daarna nog een relatie gehad, maar die was op dat moment gedoofd. Ik ben alleenstaand en alleen beslisser. Ik heb geen kinderen. Daardoor ben ik ook gedreven om later voor mijn pa en ma te zorgen. Mijn broers en zus hebben leuke gezinnen. Ik vind het trouwens wél heel fijn om af en toe op hun kinderen te passen.”
En een nieuwe liefdesrelatie?
,,Er is weinig tijd voor. Laat staan dat het een prioriteit is. Ja, dat wordt moeilijk. Het is ook meer dat ik er zelf niet mee bezig ben. Mijn werk is eigenlijk mijn passie. Dat is altijd zo geweest. Het werk is nu nog weer leuker omdat ik veel met mensen bezig ben in de stad. Het werk gaat continu door. Ik stop er heel veel tijd en energie in. Maar het geeft ook heel veel energie, kracht en passie. Ik ben er blij mee.”
Komt dat zorgen vanuit uw Hindoestaanse achtergrond of zegt u: ‘Dit is voor iedereen de toekomst’?
,,Een op de vijf mensen in Den Haag is al bezig met zorgen voor een ander. Een langdurig zieke partner of een ziek kind. Wat je ziet in Den Haag is dat bijna iedereen óf zorgvrager óf mantelzorger is. Misschien dat het ene cultuurtje dat zorgen iets meer heeft dan het andere, dat zal wel. Maar het groeit onder iedereen, dat samen iets doen of iets voor elkaar betekenen. Dat vind ik een groot goed. Mantelzorgen is voor veel mensen een vanzelfsprekendheid, daarom voelen ze zich geen mantelzorger. Het is bij mij ook begonnen door dat vanzelfsprekende. Het gaat er om hoe je in het leven staat, laat ik het zo zeggen.”
Het is toch ook vaak uit nood geboren omdat er minder opvang is?
,,Als ik het vergelijk met Suriname, dan wonen mensen daar vaker in grote gezinnen met oma’s, opa’s en ouders. Omdat het ook tot minder kosten leidt. Daarom zie je dat bij elkaar wonen veel meer in wat armere landen. In Nederland is het echt nog niet zover. Als mensen in Nederland niet zelfstandig door kunnen, vallen ze eerder terug op de overheid of op voorzieningen waarop ze wettelijk recht hebben dan dat er druk wordt gelegd op familie.’’
,,Daarbij ga je wel voorbij aan het fijne gevoel dat mensen hebben als ze langer thuis kunnen wonen. Mensen vinden dat echt fijn. Met mantelzorg, met innovatie en dat soort snufjes proberen we de ongemakken op te vangen die er zijn bij dat langer thuis wonen. Ik zie echt veel zoons en dochters en andere familieleden schema’s maken om ouders te helpen.”
Overbelaste kinderen?
,,Dat komt voor. Vooral bij mensen die zorgen in combinatie met werk of school of gezin. Het is hoe je het regelt. Ik zeg altijd, zorg eerst goed voor jezelf want als je goed in je vel zit kan je veel meer voor anderen betekenen. We hebben in Den Haag ook voorzieningen voor mantelzorgers met vragen over praktische informatie. Er zijn ook tijdelijke logeervoorzieningen. Of een maatje of iemand anders die je moeder of buurvrouw eens mee kan nemen naar een ontmoetingsplek. Als je dat soort dingen een beetje goed in de gaten hebt, kan je best een goed schema voor mantelzorg maken.”
,,De uitdaging is hoe wij als overheid die informatie op een handige en praktische manier dichtbij de mantelzorger krijgen. Zo’n respijtkaart bijvoorbeeld neerleggen bij de fysiotherapeut of huisarts. Want ik hoop dat mantelzorgers meegaan met een zieke naar de arts. Naar informatie alleen op de website gaan mensen niet automatisch.”
Respijtkaart?
,,Geen bekend begrip? O jee! Het is eigenlijk een overzicht van alle mogelijke voorzieningen in je wijk zodat je die als mantelzorger snel even kan bellen en langsgaan. Een naaste medewerker van me zei ook al: ‘Kavita, moeten we niet een paar andere termen bedenken?’ Maar die termen staan zo omschreven in de wet.”
Andere namen zouden misschien de vrolijkheid rond mantelzorg bevorderen zoals u die zelf ook aan de dag legt?
,,We moeten er maar iets mee gaan doen.”
Komt u uit een politiek nest?
,,Politiek was thuis belangrijk. Maar het was niet zo dat alles staat of valt met de politiek. Mijn pa is PvdA’er. Dat heeft te maken met onze familiegeschiedenis. Ik was begin 19 toen ik alleen uit Suriname naar Nederland kwam om te studeren. Ik werd opgevangen door familie hier. Mijn pa kwam een jaar na mij naar Nederland, omdat ik als arm studentje eigenlijk niet uitkwam met het geld dat zij naar me stuurden. Eenmaal in Nederland zei mijn pa dat ik niet terug moest gaan naar Suriname. Het ging er slecht met de economie, maar ook monetair. De koers devalueerde, scholen staakten veel, de universiteit had weinig plek en er was een groot lerarentekort.”
,,Mijn ouders hebben altijd in het onderwijs gewerkt. Gezien de situatie in Suriname heeft mijn pa toen in Rotterdam gesolliciteerd en kreeg hij daar een baan in het onderwijs. Daarna is ons gezin herenigd in Nederland. Om alle papieren te regelen had mijn pa contact met een meneer Van Traa. Deze meneer was van de PvdA en zo werd mijn vader ook PvdA-stemmer en lid van de partij. Mijn pa zegt altijd dat Nederland een goed land is, waarin van alles voor je wordt geregeld als je werkt en dat bovendien heeft geholpen ons gezin weer bij elkaar te brengen. Het gezin bestaat uit mijn ouders, broer, broertje en een zusje.”
,,Dat politieke bewustzijn zat er ook in door de komst in een nieuw land. Zo’n stap doet veel met je. Mijn ouders hebben in wezen hun banen en leven in Suriname opgegeven om het leven van ons, de kinderen, goed verder te brengen en goed te laten landen. Mijn ouders moesten hier helemaal opnieuw beginnen. We zijn daarbij ook goed opgevangen door familie en vrienden, hoor. Ik ben door dat alles het mens geworden dat ik nu ben. Enorm familiegericht. Mijn omgeving is heel belangrijk voor me. Als het even kan ben ik tussen de mensen en doe ik ook wat voor ze. Tegelijkertijd ben ik ook heel erg hardwerkend, zoals heel veel mensen gelukkig.”
Wat vindt u zo leuk aan mantelzorgen?
,,Het is een warmere manier van leven. Het voelt fijn dat er altijd iemand is met wie je een gesprekje kan aangaan. Voor ouderen en eenzamen helpt dat al heel veel. Dat ze niet hoeven wachten totdat iemand langskomt. In mijn geval, mijn ouders zijn hartstikke gezond en ik hoop dat ze dat nog jaren blijven, maar stel dat hun gezondheid achteruit gaat, ouderdom gaat nu eenmaal gepaard met gebreken, dan zou ik in combinatie met een drukke baan afspraken maken met mezelf en een dagdeel reserveren om een keer iets leuks met ze te doen of te zorgen dat er iemand af en toe bij ze gaat kijken. Het moet uit je hart komen in plaats van dat het moet.”
Eerder weggaan van je werk om kinderen op te halen is meer ingeburgerd dan iets met je ouders doen, toch?
,,We willen dat veel meer werkgevers in Den Haag mantelzorgvriendelijke werkgevers worden. Het stadhuis is dat al. Iemand die een ernstig ziek kind heeft, kan goede afspraken maken met zijn of haar leidinggevende. Als je een dag in de week vrij wilt, kan je op andere dagen langer werken. Ik heb vorig jaar tien certificaten uitgereikt voor nieuwe werkgevers die mantelzorgvriendelijk zijn. Variërend van de provincie Zuid-Holland tot de HTM. Ze hebben in hun secondaire arbeidsvoorwaarden staan dat er afspraken te maken zijn rond mantelzorg.”
Wanneer is uw wethouderschap zorg geslaagd?
,,Ik heb een aantal belangrijke speerpunten. Een daarvan is de aanpak van eenzaamheid, dat veel aandacht krijgt. Daarnaast groeit de vraag naar zorg in Den Haag. De stad vergrijst per saldo meer dan dat hij vergroent. Dan moet je iets doen met koude technologie, met innovatie, zodat die zorg op niveau blijft. Als ik die onderwerpen de komende jaren verder kan brengen, dan praat ik over een goede, succesvolle portefeuille zorg.‘’
,,De seniorvriendelijke stad is iets waarover ik veel met mensen praat die de stad goed kennen en met senioren die goed nadenken voor ons. Als iemand tegen mij zegt: ‘Beste wethouder, ik woon in een straatje en ik ben niet zo mobiel meer, maar als ik naar de supermarkt loop is het een beetje te ver omdat er tussenin geen bankje is om te rusten en dus moet ik nu naar een verzorgingshuis.’ Dan zeg ik nee, er komt een bankje in die straat. We hebben ouderen al om ideeën gevraagd en die hebben ze al aangeleverd. Collega-wethouder Richard de Mos, die gaat over openbare ruimte, gaat een plan maken voor bankjes. En dan met goede arm- en rugleuningen, zodat iemand die er zit ook op een makkelijke manier tegen de rollator aan kan staan. Dat soort dingen, daar ben ik heel gevoelig voor. Zo maak je die stad ook seniorvriendelijk. Voor senioren, maar ook voor mensen met een beperking. Toegankelijkheid staat heel hoog wat mij betreft. Ik ga zelfs zo ver dat ik vind dat we bij het maken van nieuwe plannen voor gebiedsontwikkeling de openbare ruimte seniorvriendelijk moeten maken. Zoals parkeren wordt meegenomen bij de planmakerij, de riolering en het groen. Ik ga daarvoor het initiatief nemen. Ik wil dat projectontwikkelaars al in hun tekening aangeven hoe die stad de vergrijzing op een goede manier accordeert. Hoe mensen met rollator en rolstoel zich kunnen verplaatsen en ik denk dan ook aan gelijkvloerse fietspaden en voetpaden. Maar ook genoeg openbare toiletten op leuke plekken en op evenementen waar mensen dan ook naar toe kunnen. Mensen moeten kunnen aanlanden bij supermarkten en cafés. Pas dan blijf je langer thuis wonen in je wijk en zit je niet alleen achter die voordeur.”
Wat vindt u van de sluiting van Bronovo?
,,We hebben in Nederland de zorg op goed niveau geregeld en dat moet zo blijven. Hoe je dat doet én ook nog eens toekomstbestendig, is waarmee het ziekenhuis worstelt. Er is schaarste aan goed medisch personeel en daarnaast is er ook gewoon te weinig geld voor de huidige manier van zorg organiseren. Daarom is innovatie ook zo belangrijk. Wat het Haaglanden Medisch Centrum nu vooral goed moet doen voordat ze echt overgaan tot een definitief besluit, is hoe ze de zorg op de locatie Westeinde op een goede manier garanderen. Dat moet gebeuren volgens de voorschriften van de minister van Volksgezondheid. Onder meer voor de aanrijtijden van ambulances. Je kan ook wel op heel veel plekken spoed eisende hulp hebben, maar als je er geen goed gekwalificeerd personeel hebt, rijden de ambulances door naar de volgende. Ik ben gerustgesteld door de analyse van de minister, dat bij sluiting van Bronovo de aanrijtijden goed blijven vanwege de vele ziekenhuizen en spoed eisende hulp, die we in de regio hebben.”
Verlangt u nog wel eens terug naar de cijfers?
,,Er zijn momenten dat ik denk: wat is er veel aan de hand in deze stad. Het is hard werken. Gewoon doorgaan, niet opgeven. Dat wel ja. Er gaan ook heel veel cijfertjes in mijn portefeuille. Ik heb een hele lijvige portefeuille, ook qua cijfers. Er gaat veel geld in om. Er gebeuren heel veel goede dingen ook. De cijfers mis ik niet. Ik wil dat het er méér worden, haha.”
Zag u destijds ook al de mensen voor wie de cijfers bedoeld waren?
,,Ja, ik woon natuurlijk al heel lang in Den Haag. Het mooiste aan mijn werk, toen als ambtenaar, vond ik dat als ik door de stad liep of fietste dingen zag gebeuren waarvan ik dacht: o ja, daar was zoveel budget voor nodig. Of daar was nog een tekort. Soms dacht ik: gaan ze die straat nu pas open gooien? Den Haag is ook echt mijn stad.”
Er zijn veel Haagse wethouders in een kabinet gekomen. Uw toekomst?
,,Oeh! Toen ik wethouder werd, kreeg ik meteen een training en dan krijg je deze vraag heel vaak. Dan vragen ze wat je ambitie is en waar je staat over vijf jaar. En toen dacht ik: o ja, vijf jaar doet wel iets met me want dan ga ik altijd om me heen kijken. Ik wil nu een goed bestuurder zijn van de stad. Met de mensen goede dingen doen. Het leven van mensen verbeteren. De stad mooier maken.”
Daar kan onbeperkte tijd en energie in?
,,Eigenlijk ben ik van negen tot negen op pad. Veel bezig in het stadhuis, maar ook veel op pad. Als ik thuiskom, is het even opfrissen en daarna weer stukken lezen. Je kan van 9 tot 9 alleen goed op pad zijn als je bezoeken en gesprekken goed hebt voorbereid. Ik vind dat belangrijk. Ik probeer echt 22.30 uur te slapen en 07.00 uur, 7.30 uur weer op te staan.”
,,Ik slaap wel goed en ik wil er over tien jaar ook zo uitzien. Elk uurtje dat ik eerder op kantoor ben, ben ik aan het voorbereiden. Collegeoverleg, de stad in, met mensen spreken. Ik spreek ook veel met mensen af, die een goed idee hebben voor de stad. Dat gaat soms op zaterdag en zondag ook door.”
,,Ik wil altijd wel op zondag een dagdeel openhouden om te sporten in de sportschool. Sporten lukt me niet altijd meer doordeweeks. Als het me een keer lukt op dinsdag- of woensdagavond, dan grijp ik die kans. Iets anders dan een sportschool waarin ik mijn eigen tijd kan indelen, kan niet. Bij een teamsport zou ik er met mijn werktijden allang uitgezet zijn. Ik ken op de sportschool een paar mensen. Dan stuur je een appje en ga je met elkaar sporten. Of met een trainer. Maar er is heel weinig tijd voor andere dingen dan werk.”